Historia ya Soka Duniani

ULIANZIA WAPI HASA?

Kwa zaidi ya miaka 2000, Wachina wamekuwa wakicheza mpira wa cuju au zuqiu, ambao hutamkwa tsoo-joo unaohusu upigaji mpira shuti kwa kutumia mguu kwa Kiingereza “kickball”. Neno hilo hutumika kumaanisha kandanda hadi wa leo katika lugha hiyo….lakini ndio?

MCHANGO WA CHINA KWENYE SOKA

 

Mchezaji aliyevaa sare ya soka ya Cuju anavyoonekana katika makumbusho ya soka ya Linzi ,Shandong, China.

Mchezo wa ‘Kickball’ ulivuma sana enzi za watawala wa Song, mwaka 960 hadi 1279. Mchezo huo wakati huo ulikuwa sehemu ya burudani mitaani.

Wajapani nao walikuwa na mchezo unaokaribiana na huo kwa jina Kemari, ambao ulianza kucheza miaka 500-600 baada ya Wachina na bado huchezwa leo. Wachezaji hukaa kwenye mduara na kupatiana mpira na kuhakikisha hauanguki chini.

Wagiriki ingawa kwa kuchelewa walikuwa na ‘Episkyros’ na Warumi ‘Harpastum’ ingawa miaka ya baadaye.

Mchezo kama huo wa China umezungumziwa katika kitabu maarufu cha The Splendours of the Eastern Capital (Ufarhari wa Jiji Kuu la Mashariki) kuhusu mji mkuu wa China wa wakati huo Kaifeng, mwaka 1120.

Kulingana na jinsi mchezo huo ulivyochezwa, wachezaji walihitajika kudumisha mpira hewani, yaani usitue. Kwa namna nyingine pia, mchezo huo ulikuwa na ushindani mkubwa huku wachezaji wakihitajika kulenga goli. Kila timu pia ilikuwa na meneja, mkufunzi na nahodha.

Kulingana na Msomi wa Kijerumani Hans Ulrich Vogel, wahusika walikuwa ni watu kutoka familia tajiri, na pia wapiga shuti wa kitaalamu.

Cuju ulichezwa kama burudani kwenye sherehe rasmi kama zile za kuwalaki mabalozi.

Mchezo huo, ambao umegawanywa kwa ule wenye goli na lisilokuwa na goli, pia ulichewa kutumia sheria zake. Timu zilitumia sare zenye rangi tofauti, manahodha wakiwa na ishara za kuwatambua. Cha kustajaabisha ni kuwa walicheza bila walindalango. Wachezaji pia walihitaji kudumisha nidhamu ikiwemo kuwa na heshima.

Mshindi alikuwa mwenye mabao mengi na walitunukiwa kwa mvinyo na zawadi tofauti.

Kama tu mastaa wa soka ya sasa kama vile Messi na Ronaldo, wachezaji bora wa enzi hizo walipata umaarufu, kutajirika, na timu zao zilialikwa kwenye sherehe za kifalme. Pia walivutia ufuasi mkubwa kutoka kina dada. Katika mchuano mmoja, maelfu ya mashabiki wa kike waliojipamba kwa njia tofauti, walijitokeza kumtazama mchezaji nyota Li Guangyan ili kumvutia.

Nao pia walicheza jinsi ilivyonakiliwa na waandishi wa historia.

Wanawake waliruhusiwa kucheza?

Wanawake walikuwa pia wanashabikia mchezo huu. Shairi moja lwa karne ya 9 linakariria jinsi Li Guangyan, kansela wa wakati huo, alivyokuwa anacheza mpira huo.

“Alikuwa na kasi kama ya tumbili, uso wake kama wa kipanga, wanawake elfu tatu waliinamisha vichwa vyao kumtazama,” shairi hilo linasema.

Wanawake pia waliucheza. Mchoro mmoja unaonesha mwanamke akicheza ‘kickball’ kwenye bustani, nywele zake zikiwa zinavuma kwenye upepo, na mavazi yake kupepea.

Mwandishi mmoja wa habari za udaku kuhusu enzi ya Tang (mwaka 618-907) anaeleza kisa cha vijana watatu wa kike waliokuwa chini ya mti wanawatazama wanajeshi wakicheza karibu nao.. Mpira ulipotoka nje ya uwanja, mmoja wa wasichana hao “alinyoosha mguu wake kwa utulivu, akaudhibiti mpira kwa kidole chake cha gumba, na kisha akaupiga shuti kali na ukajipinda ukiwa hewani”.

Itaendelea..

SHINDA NA MERIDIANBET!

Tengeneza pesa kidijitali kwa kubashiri mbio za farasi hapa Meridianbet! Chagua nani ashinde, unakusanya mkwanja.

Cheza Sasa.